Hoa lan hồ điệp đa sắc LHD-023

Có khả năng phát triển Lan Hồ Điệp ở Bình Định

Đã trải qua mùa Hè nóng bức, đến chớm Đông về mà cây hoa phong lan hồ điệp “quý tộc” vẫn phát triển bình thường, chứng tỏ bước đầu thích nghi khá tốt theo quy trình trồng của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN Bình Định (Trung tâm). Người trồng ở đây chắc rằng nó sẽ cho hoa đúng vào dịp tết Nguyên đán Mậu Tý sắp đến. Đây là kết quả ban đầu của một đề tài khoa học do Trung tâm này thực hiện trong 2 năm 2006- 2007.

Có 8 giống hồ điệp (Phalaenopsis-P) được trồng khảo nghiệm, giống P.Amabilis cho hoa trắng tuyền, giống P.Keiko heitano cho hoa trắng lưỡi đỏ, giống P.Double delight cho hoa trắng sọc lưỡi đỏ... Đây là giống cấy mô, do Trung tâm thực hiện tại vườn thực nghiệm công nghệ sinh học, từ khâu nuôi cấy tế bào trong bình cấy mô đến ương nuôi trong vườn. Phải mất 18 tháng, kể từ khi trồng ra vườn ương, cây hồ điệp mới ra phát hoa đầu tiên.

Mệnh danh là loài hoa quý tộc, bởi vì trồng nó rất khó khăn, công phu chăm bón phải đúng quy trình. Vườn trồng hồ điệp, bên trên có lưới che, có hồ nước tạo ẩm... nhưng có khi không thành công. Nó là loài thích nghi vùng ôn đới, chịu ẩm, thích hợp mùa mưa nhiều. Ở Bình Định khí hậu khô nóng quanh năm nên loài hoa này khó phát triển. Có người mang hồ điệp từ nơi khác về, trong một thời gian ngắn dù chăm bón cẩn thận mấy đi nữa nó cũng không phát triển mà còn lụi tàn dần, hoặc có ra hoa nhưng còi cọc, không đủ tiêu chuẩn. Tuy vậy đặc điểm loài hoa này rất đẹp, đẹp đến quyến rũ, sang trọng, đế vương nên nhiều người thích nhưng lực bất tòng tâm.

Thấy được giá trị của loài hoa quý giá này, Trung tâm đi vào nghiên cứu, trồng thử nghiệm, nếu thành công sẽ đem lại lợi ích rất lớn, đáp ứng được sự khao khát mến mộ của dân sành chơi hoa kiểng.

Khác với cách trồng các nơi, Trung tâm tạo vườn riêng trồng hồ điệp, bên trên, xung quanh đều có lưới che để cản bớt bức xạ, gió nóng, côn trùng... Hồ điệp được trồng trong chậu chuyên trồng phong lan bằng nhựa. Các chậu được đặt trên giàn bằng sắt cao chừng 70cm. Dưới giàn, có phủ lớp cát dày, trên đó có trồng một số cây rau xanh, tạo lớp thảm thực vật và luôn tưới ẩm, cũng là làm cho môi trường dịu mát.

Tuy vậy căn bản là giá thể trồng hồ điệp. Lâu nay người ta thường dùng than, dớn (một loại rong biển khô), hỗn hợp mùn dừa, vỏ cà phê... Ở đây những người thực hiện đề tài dùng nhiều công thức khác nhau, để chọn một công thức hiệu quả nhất: 100% dớn, một nửa dớn một nửa than; vỏ dừa đã qua xử lý... Ngoài sử dụng giá thể 100% dớn cho cây con, khi cây trưởng thành dùng công thức 50% dớn 50% than là hiệu quả nhất, cây phát triển tốt nhất. Ông Huỳnh Xuân Trường phụ trách kỹ thuật trồng cho biết: Tỷ lệ cây sống đến 95%, cây tăng trưởng tốt, sau 6 tháng, độ dài lá trung bình 8-10cm, bề ngang lá 4-5cm. Nếu so với hồ điệp trồng tại TP.HCM thì ở Bình Định không thua kém.

Cũng theo ông Trường, hiện vườn thực nghiệm của Trung tâm có trên 800 chậu hồ điệp có khả năng ra hoa đúng dịp tết nguyên đán Mậu Tý sắp đến. Nếu giá như hiện nay- khoảng 80 ngàn đồng/chậu - thì sẽ thu về 60 triệu đồng.

Bà Lê Thị Kim Đào – Phó Giám đốc Trung tâm - chủ nhiệm đề tài này: Bước đầu khẳng định cây hoa lan hồ điệp phát triển tốt trong trồng thí nghiệm. Trung tâm sẽ hoàn chỉnh quy trình kỹ thuật trồng chăm bón để chuyển giao cho nhà vườn có nhu cầu. Trung tâm là nơi tạo giống, cung cấp cây con giống cấy mô cho người trồng. Tuy vậy còn chờ chất lượng hoa (nở vào đầu xuân) mới khẳng định giống hồ điệp có hoàn toàn thích nghi với điều kiện ở Bình Định hay không.

Cùng cây hồ điệp đề tài cũng trồng thử nghiệm 4 giống phong lan đen-rô (Dendrobium-D); D.Sonia Earsokul (màu hồng), D.Pink stripe (màu đỏ, họng trắng), D.Miss Singapore... Giá thể trồng, dùng một nửa vỏ dừa đã qua xử lý bằng cách ngâm ủ và một nửa than. Loại này ưa mùa nắng nóng, nên thời gian qua phát triển rất tốt trong điều kiện chăm bón bình thường. Tỷ lệ sống đạt 90%. Tuy vậy người trồng cũng cần tạo môi trường râm mát có lưới che tạo ẩm độ thích hợp để đen-rô ra hoa đạt tiêu chuẩn.

Như vậy nói về hoa phong lan thì đã có loài đen-rô cung cấp hoa cho mùa nắng nóng, loại hồ điệp cho mùa mưa và mùa xuân cho Bình Định.

Tạo được giống tại chỗ, cho hoa quanh năm, không phải nhập giống hoa từ Đà Lạt hay nơi khác về trồng. Hoa trồng bản địa, độ bền cao, hoa lâu tàn, thích nghi, dễ trồng... Điều căn bản là phổ biến thông tin, chuyển giao kỹ thuật để người trồng mua giống tại chỗ phát triển diện tích trồng hoa thương phẩm, cung cấp cho thị trường. Như vậy đề tài mới thành công trọn vẹn.

H.L